Eğri boyun hastalığı (tortikollis) nedir?

Eğri boyun (tortikollis) boynun yana ve öne doğru hareketini sağlayan sternokleidomastoid (SKM) kasının kasılı kalmasıyla oluşan baş pozisyonuna verilen isimdir. Boynun kasılan kas tarafına doğru eğilmesi, çene ve yüzün ise karşı tarafa doğru rotasyonu ile karakterize dramatik bir görünüm ortaya çıkar.

Tortikollisin nedeni nedir?

Doğumsal musküler tortikollis, çocukluk çağında görülen tortikolisin en sık nedenidir. Genellikle yenidoğan veya bebeklik döneminde tanı konulur. SKM kasının selim (iyi huylu) tümörüne bağlı olabileceği gibi, SKM kasında sadece sertlik şeklinde ortaya çıkabilir. Postüre (duruş) bağlı tortikolliste ise kasta ele gele bir sertlik veya kitle yoktur. Tortikolis en sık görülen tipi olan kas kaynaklı tipinin yanı sıra, bazı nörolojik hastalıklara eşlik edebilir. Ayrıca görme ve işitme bozukluklarına bağlı olarak ve bazı iç organ hastalıklarında da görülebilir.

Tortikollis nasıl meydana gelir?

Doğumsal musküler tortikollisin nedeni konusunda en çok kabul gören görüş, gebelik ve doğum sırasında anne karnında sıkışmadır. Tortikollis olgularının %30-60’ında zor doğum öyküsü bulunur.  Doğum sırasında boyun damarlarının sıkışmasına bağlı olarak gelişen kompartman sendromu tablonun başlıca nedenidir.

Doğumsal tortikollis görülme sıklığı binde 3-4 civarındadır. Yaklaşık iki yüz elli doğumda bir görüldüğü tahmin edilmektedir. Erkek çocuklarda ve boynun sağ tarafında daha sık görülür.

Uygun tedavi yapılmaz ise zamanla pozisyonel olarak kafada düzleşme ve yüzde küçük kalma görülebilir.

Tortikollis tanısı nasıl konur?

Tortikollis tanısı dikkatli bir fizik muayene ile konur. Boynunda bir eğrilikle doktora başvuran bebeğin eğriliğe neden olabilecek diğer durumlardan ayırmak için, başka nörolojik bozukluklar, omurga deformiteleri, görme ve işitme sorunları yönünden araştırılması gereklidir. Hastanın baş ve boyun hareketleri incelenir. SKM kasının sertlik, kitle veya kısalma yönünden muayenesi yapılır. Tercih edilen görüntüleme yöntemi SKM kasının ultrasonla incelenmesidir. Uygulanması kolay ve anestezi gerektirmeyen bir tetkiktir.

Tortikollis tedavisi nasıl yapılır ?

Doğumsal tortikolliste tedavinin amacı, etkilenen kasın kısalmasının önlenmesi ve başın uygun pozisyonda tutulması ile ileride oluşabilecek şekil bozukluklarının önüne geçilmesidir. Tedavide aile tarafından uygulanan pozisyonlama ve egzersizler önemli bir yer tutar. Bu nedenle tedaviye ailenin eğitimi ile başlanır.

Öncelikle aile rahatsızlığın ne olduğu, tedavi ve takibinin nasıl yapılacağı konusunda bilgilendirilir.   Pozisyonlama ve taşıma konusunda ailenin eğitilmesi önemlidir. Bebek yatağında normal tarafı duvar yönüne gelecek şekilde yatırılmalı, bu şekilde sesli uyaranlara karşı boynunu aktif şekilde çevirmesi sağlanmalıdır. Oyuncaklarının ve televizyon gibi sesli görüntülü uyaranların yine bu tarafta olmasına dikkat edilmelidir. Emzirme ve beslenme de aynı taraftan yapılmalı, taşıma esnasında bir el boyun altından desteklerken, diğer kol bacak arasından geçirilerek bebeğin gövdesi desteklenmelidir.

Tedavinin en önemli parçası düzenli olarak günde beş kez olacak şekilde yaptırılması gereken eklem hareket açıklığı ve germe egzersizleridir. Eklem hareket açıklığı egzersizleri boynun öne, arkaya, yana eğilme ve dönme hareketleri şeklinde yavaş ve dikkatli bir biçimde yapılır. Germe egzersizleri, bir elle göğüs üzerinden ve omuzdan desteklerken diğer elle bebeğin başını sağa/sola ve yana çevirerek 10 sn tutup bırakmak ve yine bir elle omzunu ve başını desteklerken diğer elle bebeğin çenesinden tutarak karşı yönde döndürüp 10 saniye tutup bırakmak şeklinde yapılır. Egzersizler 15 tekrar şeklinde yaptırılmalıdır.

Egzersizler yaptırılırken bebeğin karnının doymuş, rahat ve mutlu olmasına dikkat edilmelidir. Bu sırada şarkı ve tekerleme söyleyerek egzersizleri oyun haline getirmek bebeğin uyumunu arttıracaktır.

Bu egzersiz programı en az 1 yıl sürdürülmelidir. Bu sırada düzenli kontrollerle hastanın durumu takip edilmelidir.

Tedavinin gecikmesine veya uygun şekilde yapılmamasına bağlı olarak kasta kalıcı kısalma ve yüzde ilerleyici asimetri gelişen hastalarda bir yaşından sonra cerrahi tedavi gündeme gelebilir.

Tortikollis ile ile sorunlarınızla ilgili bilgi almak için hemen bizi arayın. 444 76 86